IN MEMORIAM TEUN KOOLHAAS
De
kunst van het ontwerpen
Velen
beschouwen de architect en stedenbouwkundige Teun Koolhaas
als een kunstenaar in zijn vakgebied. Zijn brede, internationaal georiënteerde
opleiding, vormde de basis voor een ontwerppraktijk waarin visie en beeldend
vermogen leidraad waren. Koolhaas raakte eind jaren zestig betrokken bij
de overheids- diensten die aan de wieg stonden van de inrichting van de
Zuidelijke IJsselmeer- polders, en gaf als zodanig vorm aan het stedelijk
landschap van Almere, Zeewolde, en een groot deel van de regionale
infrastructuur. Vanuit zijn eigen ontwerpbureau TKA maakte hij een keur aan
belangwekkende plannen voor een internationale range aan opdrachtgevers. Vanuit
het door hem opgezette Atelier IJmeer deed hij voorstellen voor de toekomstige
verbinding tussen Almere en Amsterdam, dwars door het IJmeer over het eiland
Pampus, en werkte hij aan de stedenbouwkundige opzet van de Almeerse deelkern
Pampus in het Noorden van de stad.
Dimensies
Koolhaas
introduceerde het stedenbouwkundig denken in vijf,
in plaats van in de geijkte drie dimensies. Hij voegde de factor tijd toe
en betrok ook de psychologische dimensie in de ontwerppraktijk. Daarnaast was
hij de eerste die in Nederland de gedachte van meerkernigheid vervlocht in het
stedenbouwkundige plan. Steden, gevormd uit meerdere gelijkwaardige kernen,
hadden door hun uiterste flexibiliteit een patent op de toekomst, zei hij. Met
zijn plan voor de Rotterdamse Kop van Zuid herintroduceerde hij in de jaren
negentig het denken over functiemenging in de Nederlandse stedenbouwkundige
traditie. De
relaties tussen land en water, de verwevenheid van natuur en bebouwing, de
combinaties van functionaliteit en speelsheid, ratio en romantiek, kunnen gezien
worden als de belangrijkste thema’s in zijn oeuvre.
Nieuw
land
Koolhaas’ grote bijdrage aan de vorming van de Zuidelijke IJsselmeerpolders bleef tot nu toe enigszins onbelicht. Niet terecht, gezien het belang van zijn oeuvre en gedachtegoed. Met de tentoonstelling Teun Koolhaas Ontwerper kan daar verandering in komen. Hierin worden al zijn grote projecten (Almere, Zeewolde, Rotterdam, Amsterdam, Giagiao, Vera Cruz en het Atelier IJmeer) in hun samenhang aan een breed publiek gepresenteerd.
Het boek Polderperspectieven en Waterfronten
(door
Remco van Diepen (foto links) Nieuwland
Erfgoedcentrum Lelystad) dat bij de expositie hoort, laat daarbij zien hoe groot
de rol van Koolhaas was als medegrondlegger van het
“nieuwe land”. Ook de bijzondere visie die Koolhaas heeft op een
buitengewoon actueel vraagstuk: de toekomstige relatie tussen Amsterdam, de
eeuwenoude hoofdstad van Nederland, en de polderstad Almere, de grootste new
town van Europa, worden uitgebreid belicht. Laten we in Almere zijn ideeëngoed
trouw blijven.
(op de foto met burg. Jorritsma)
foto's: greta verduin KLIK HIER Voor een verslag van de expo + boekpresentatie bij CASA CASLA op 23-6-2007 en scroll naar die datum!
tekst: CASLa