archeologie 2010

7 december 2010: ook archeologie doet aan updaten....ze heet michelle !

De menselijke resten, die eind september 2010 zijn gevonden bij de archeologische opgraving N23 in Swifterbant, blijken van een vrouw te zijn. De vinder van haar graf heette Michel, dus men heeft haar de naam gegeven Michelle., een vrouw tussen de 30- 40 jaar oud en ongeveer 1 meter 60 lang. Het is nog niet duidelijk of zij de oudste menselijke opgraving is in Nederland. Dat moet nog uit onderzoek (dat circa 4 maanden duurt) blijken.

Het graf, waarin Michelle is gevonden, is bewaard gebleven dankzij de ligging onder de waterspiegel. Vanwege de ligging van het graf op een oud duin komt de datering uit in de periode tussen circa 8000 – 4500 voor Chr. Uiteindelijk worden alle bevindingen vastgelegd in een wetenschappelijk rapport, dat binnen 2 jaar na afronding van het veldwerk, gepubliceerd wordt. Pas dan kan dieper worden ingegaan op de betekenis van de vindplaats. Een dergelijk rapport is vooral interessant voor archeologen. Om het publiek te informeren over de opgraving blijft de provincie de website 2 jaar bijhouden. Nieuws komt minder vaak dan tijdens het graven maar in ieder geval 1x p/mnd. is er een stand van zaken.

Daarna wordt Michelle tentoongesteld in het Nieuwland Erfgoed Museum.

Gedeputeerde René van Diessen over deze bijzondere opgraving: ”Wat een bijzondere archeologische opgraving. We hebben gegraven in het Mesolithicum (9.000-7.000 jaar geleden) 9 meter onder NAP. De opgravingsput was bijna net zo groot als een voetbalveld: 80 bij 85 meter (6.800 vierkante meter). Er zijn 500 injektiebuisjes van waterglas de grond in gegaan om de archeologische schatten zoveel mogelijk intact te laten. Daarna zijn er 30 eiken gevonden, 90.000 stukjes vuursteen, 60 haardkuilen en als klap op de vuurpijl: Michelle. Ik vond het een eer om bij haar opgraving aanwezig te zijn.”

van 15 oktober - 14 november 2010:' de onderste steen boven' ...bij casla

Van 15 oktober tot 14 november 2010 biedt Casla gastvrijheid aan de afdeling Archeologie

van de Gemeente Almere voor de tentoonstelling DE ONDERSTE STEEN BOVEN

(Archeologische vindplaatsen herkenbaar in Almere)

Wethouder Berdien Steunenberg (van Beheer en Ontwikkeling van de woon- en leefomgeving) zal op

vrijdag 15 oktober 2010 de expo officieel openen om 16.00 uur

Iedereen is van harte welkom voor de opening van deze tentoonstelling

op 15 oktober vanaf 15.30 uur in Casa Casla,

Weerwaterplein 3 te Almere.

Verder te zien: dinsdag t/m zaterdag van 12.00-17.00 uur

georganiseerd door de Buro's Archeologie en Monumentenzorg Almere

11 september 2010: misschien oudste nederlandse graf gevonden in swifetrbant?

Er is een graf gevonden met menselijke resten bij de archeologische opgraving N23 in Swifterbant.

Het graf is bewaard gebleven dankzij de ligging onder de grondwaterspiegel. Nader archeologisch onderzoek moet uitwijzen hoe oud deze persoon is en van welk geslacht. Vanwege de ligging van het graf op een oud duin komt de datering uit in de periode tussen circa 8000 – 4500 vC. De afgelopen maanden werd duidelijk dat de duizenden stukjes vuursteen en tientallen haardkuilen die op deze plek zijn gevonden, 2.000 jaar ouder waren dan gedacht (7.000 jaar voor Christus). “Nu vinden we ook nog eens een graf met menselijke resten. Zo zie je maar dat archeologisch (voor)onderzoek bij ruimtelijke projecten, zoals de aanleg van de N23, geen overbodige luxe is. Op deze manier worden bodemschatten bewaard en dat is belangrijk voor nu en in de toekomst.” zegt Flevolands gedeputeerde cultuur René van Diessen.

Reconstructie landschap. Aan de hand van de aangetroffen voorwerpen is een goede reconstructie te maken van het landschap zoals het er uitzag op het moment dat het onder water liep. Er blijken mensen te hebben gewoond die vuursteen hebben bewerkt en pijlen hebben gemaakt. De bewoners van de duintoppen zijn afkomstig uit de midden steentijd, de tijd van jagers en verzamelaars. Door het jaar heen trokken kleine groepen, van hooguit twintig personen, van plaats naar plaats het voedsel achterna. Geboorte en dood waren onderdeel van het leven onderweg. De levenden trokken verder, de doden bleven achter.

Begrafenisgebruiken. In de midden steentijd werd niet iedereen met zorg begraven. Losse skeletdelen komen met grote regelmaat voor bij opgravingen, al dan niet voorzien van vraatsporen. Dit geeft aan dat er kennelijk op diverse manieren tegen de doden werd aangekeken. Deze persoon kwam in elk geval in aanmerking voor een begrafenis in een grote langwerpige kuil. Gedetailleerd onderzoek van de kuil, het skelet en de eventuele voorwerpen die er bij worden aangetroffen, zullen meer duidelijkheid geven over het begrafenisritueel.

Achtergrondinformatie. Archeologen zijn aan de Bisonweg bij Swifterbant (gemeente Dronten) begonnen met een bijzondere opgraving. Waar straks op- en afritten van de N23 worden aangelegd, ligt op ongeveer 3 meter onder het maaiveld een duintop. Op deze duintop hebben ongeveer 9.000 jaar geleden al mensen gewoond. De opgraving wordt uitgevoerd in opdracht van de Provincie Flevoland, met bijdragen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de gemeente Dronten. De uitvoering berust bij Vestigia bv Archeologie & Cultuurhistorie, Archol bv en ADC ArcheoProjecten. De opgraving is naar verwachting op 1 november klaar. Het uiteindelijke archeologische rapport is over 2 jaar klaar, nadat alle vondsten zijn onderzocht.

dinsdag 31 augustus 2010: archeologen uit europa bezoeken almere-poort

In de Almeerse bodem is veel te vinden. Er zijn verschillende vindplaatsen uit de steentijd en scheepsresten uit de Zuiderzeetijd te vinden, die bijzonder goed bewaard zijn gebleven. Daarom bezoekt het European Association of Archeologists (EEA)-Congres uit Den Haag op 31 augustus 2010 Almere-Poort. Door de zeespiegelstijging na de laatste ijstijd is het prehistorische landschap in Almere bedekt geraakt met metersdikke afzettingen. Hierdoor is de Almeerse archeologie bijzonder goed bewaard gebleven en kan Almere rekenen op grote internationale belangstelling.

Wat de gasten te zien en te horen krijgen:

op een buitenlokatie in Almere Poort bekijkt het EEA-congres – met aanwezigen uit Oostenrijk, Roemenië, Duitsland, Zweden, Finland, Noorwegen en Nederland – hoe Almere omgaat met de inpassing van Steentijd-vindplaatsen en de visualisatie van scheepswrakken. De aanwezigen krijgen uitleg over een monitoringsprojekt en de techniek van het archeologisch vooronderzoek door middel van boringen.

Stadsarcheoloog Willem Jan Hogestijn zal uitleg geven over de vindplaatsen in Almere-Poort en het archeologische selektiebeleid van Almere >

Wethouder Berdien Steunenberg van Cultuur geeft een bestuurlijke visie op de rol die archeologie speelt in de stedelijke ontwikkeling.

zaterdag 28 augustus 2010: publieksdag in swifterbant

De provincie Flevoland nodigt belangstellenden in archeologie uit om naar de vindplaats te komen.

Op het opgravingterrein worden zaterdag 28 augustus van 10.00-16.00 uur verschillende aktiviteiten georganiseerd. Op deze publieksdag kan iedereen uitleg krijgen over het werk, meedoen aan aktiviteiten, eigen vondsten laten zien aan de aanwezige archeologen en kijken hoe het dagelijkse leven in de Midden Steentijd eruit zag. Een aantal archeologische instanties uit de provincie is aanwezig met info-stands.

Het programma + verdere info is te vinden op www.archeologien23flevoland.nl Opgeven voor deze dag is niet nodig.

De archeologische opgraving in Swifterbant ligt op schema. Medio augustus zijn er al 25.000 stukjes vuursteen gevonden, 50 haardkuilen en verschillende pollen en zaden. De gevonden voorwerpen zijn 2.000 jaar ouder dan gedacht en worden gedateerd op ongeveer 7.000 jaar voor Christus. Aan de hand van de aangetroffen voorwerpen is een goede reconstructie te maken van het landschap zoals het er uitzag op het moment dat het onder water liep. Er blijken mensen te hebben gewoond die vuursteen hebben bewerkt en pijlen hebben gemaakt, die werden gebruikt voor de jacht. Gedeputeerde René van Diessen van de Provincie Flevoland: “De opgraving ligt op schema. Bijzonder is het dat we met de vondsten dichter bij de tijd van de mammoeten terecht zijn gekomen, dan bij de Romeinen. Ook weet het publiek ons te vinden tijdens de kijkdagen en op de website. Op 31 augustus 2010 bezoeken Europese archeologen de opgraving nav het grootste Europese ArcheologieCongres in Den Haag van de European Association Archaeologists.”

Achtergrondinformatie Archeologen zijn aan de Bisonweg bij Swifterbant (gemeente Dronten) begonnen met een bijzondere opgraving. Waar straks op- en afritten van de N23 worden aangelegd, ligt op ongeveer 3 meter onder het maaiveld een duintop. Op deze duintop hebben ongeveer 9.000 jaar geleden al mensen gewoond. De opgraving wordt uitgevoerd iov de Provincie Flevoland, met bijdagen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de gemeente Dronten, door Vestigia bv Archeologie & Cultuurhistorie, Archol bv en ADC ArcheoProjecten. De opgraving is naar verwachting op 1 november 2010 klaar. Het uiteindelijke archeologische rapport is over 2 jaar klaar, nadat alle vondsten zijn onderzocht.

zondag 22 augustus 2010: archeologiedag almere

12 augustus 2010: Voorproefje Archeologiedag Almere

De Archeologiedag komt er weer aan! Als voorproefje daarop wordt er op donderdag 12 augustus op stadslandgoed De Kemphaan gebouwd aan een dieren- huidkano. De bouwer van de dierenhuidkano, Diederik Pomstra van Het Stenen Tijdperk, begint om 11.30 uur en zal tot 15.00 uur aan het werk zijn. Bezoekers kunnen kijken hoe het maken van de boot in z'n werk gaat. Dezelfde boot wordt op 22 augustus ook gebruikt op de Archeologiedag, en dan is het zelfs mogelijk om er een stukje mee te kanoën! Tijdens de Archeologiedag wordt er nóg een boot gemaakt: een boomstamkano. Ook daarmee mag worden gevaren.

De Archeologiedag vindt plaats op zondag 22 augustus van 11.00 tot 16.00 uur op stadslandgoed de Kemphaan, Kemphaanstraat 1, Almere.

Toegang gratis.

Tijdens de Archeologiedag zijn er leuke en leerzame aktiviteiten voor jong en oud. Het thema van deze dag is 'Het verleden boven water'. Er is een speciale expo en een info-markt. Bovendien zijn er akiviteiten rondom water in de prehistorie en de Middeleeuwen. Ook aan kinderen is gedacht met speciaal aangepaste aktiviteiten.

Water in de prehistorie. Hier zie je hoe prehistorische jagers het water gebruikten als vervoermiddel, als plek om aan voedsel te komen en natuurlijk hoe zij aan
drinkwater kwamen. Kijk naar het bouwen van een kano en huidenboot, maak prehistorische muziek, neem plaats aan de waterbar, jaag op bevers, vang vissen met een fuik en doe mee met de waterplanten belevenisroute.
Water in de middeleeuwen.Vanaf de middeleeuwen vormde Almere de bodem van de Zuiderzee. In dit deel van de Archeologiedag kan je alles ontdekken over hoe mensen toen het water gebruikten: om te varen, drinken en te wassen. Kom kijken bij de Zuiderzee-ambachten of het badhuis, leer navigeren, bouw een schip of proef een visje bij de visroker. Natuurlijk is er ook middeleeuwse muziek.
Kinderaktiviteiten. Beleef zelf de ijspret door de eeuwen heen met schaatsen, het ijsspel kolfen en waterspelletjes in het laboratorium en het kindertheater 'De
Waterfabriek'. In de theatervoorstelling 'Meneer Dröge & de Waterfabriek', speciaal voor kinderen tussen 5 en 12 jaar, leren en ervaren ze hoe belangrijk schoon
drinkwater is. Duur 40 minuten.

Expo: Het verleden boven water. De archeologietentoonstelling 'Het verleden boven water' vertelt alles over hoe water de geschiedenis van Almere en omgeving heeft gevormd. Aan de hand van het onderwerp 'water' bekijken we de vondsten van deSteentijd en de Zuiderzeetijd. Wat vertellen zij over hoe de vroege Almeerders omgingen met de natuur en hoe zag het leven eruit toen hier nog water was? De expo is nog tot eind augustus te zien op het Eksternest op Stadslandgoed de Kemphaan.
Meer info over de Archeologiedag www.almere.nl/archeologie of www.kemphaan.nl

De Archeologiedag wordt georganiseerd door Stichting Stad en Natuur iov Bureau Archeologie en Monumentenzorg van de gemeente Almere.

1 juli 2010: Bijzondere archeologische vondst in Almere

wat is dit???

Op het archeologisch spreekuur van Nieuw Land in Lelystad is onlangs bij archeoloog Dick Velthuizen een bijzondere vondst uit Almere aangemeld. Het is het tot dusver meest raadselachtige voorwerp uit Almere van de afgelopen 10 jaar. De vraag naar wat het is of was, hoe oud, waar het vandaan komt, door wie en hoe deze merkwaardige steen in het Almeerse Weerwater is terecht gekomen, is uitgezet bij diverse deskundigen. Maar definitieve antwoorden zijn er nog niet... Het voorwerp De vondst werd gedaan aan de oostkant van het Weerwater, in het Lumièrepark. Ten westen van het Fongerspad is een pier in het Weerwater met aan de voet ervan een natuurstenen oeverbescherming. Het voorwerp is gevonden tussen de stenen van die oeverbescherming en waarschijnlijk daarmee aangevoerd.
Het voorwerp is 63,5 cm hoog, 37 cm breed en 6 cm dik. Het lijkt gemaakt uit schist (een soort gesteente), maar zeker is dat nog niet. Op de zijkanten zijn gekromde, parallelle groeven aanwezig, misschien van een beitel? Onbekend is ook wanneer de pier is aangelegd.

Heeft u een idee? De deskundigen onderzoeken op dit moment om wat voor voorwerp het gaat. Heeft u een idee wat het kan zijn? Geef uw suggestie door aan
Stadsarcheoloog Willem-Jan Hogestijn van Buro Archeologie en Monumentenzorg van de gemeente Almere via info@almere.nl Vermeld in de onderwerpregel van de
e-mail 'Archeologische vondst'. Iedereen die zich meldt, krijgt een leuke archeologische attentie!!

26 juni 2010: dag van de architektuur met aandacht voor de archeologie in Almere-Poort

klik ook HIER waar Stadsarcheoloog Willem-Jan Hogestijn een lezing hield.

Het Homeruskwartier is bijna geheel omsloten door groen, het zijn al hele bomenrijen die je ziet! Als groen middelpunt slingert er een (tzt) park dwars door de wijk. De naam van die groenstrook luidt: de 'Green' omdat ergens onder dat groen een interessante archeologische vindplaats is te noemen.

Tussen 10 duizend 300 jaar en 8600 jaar vóór Christus was dit namelijk al een geliefde leefomgeving voor mensen. Het land lag dicht bij de Eem en was omringd door heuvels, zandruggen en vlakten. Het bleek een ideale verblijfplaats voor rondtrekkende nomaden.

Onder de grond van het Homeruskwartier liggen heel wat goedbewaarde restanten uit het Stenen Tijdperk, zoals pijlpunten, werktuigen, en zelfs paal- konstrukties zijn goed bewaard gebleven in de veenlagen. Tot nu toe zijn dit zelfs de oudste archeloogische vondsten die bekend zijn in Nederland! Binnen Noordwest Europa staan ze als 'uitzonderlijk' gekwalificeerd. Maar ook werd hier een scheepswrak gevonden. In de vorige ijstijd liep het land van de nomaden onder en werd dat de Zuiderzee, eerst nog Aelmere genoemd. Het werd toen dus het domein van vissers en schippers en in deze bodem is dan ook een scheepswrak gevonden, dat gemarkeerd word door een 'gepast' kunstwerk van Simcha Roodenburg (foto rechts onder) op een eiland.

Omdat in het Verdrag van Malta -aangaande de archeologische vondsten- staat, dat deze belangrijke vindplaatsen beschermd moeten worden, gaat Almere deze strook dus ook niet bebouwen, maar houdt het geheel groen.

De archeologische vondsten blijven bewaard in de bodem (geheel uitgraven is te duur). Het scheepswrak ligt op 1,2 meter onder het maaiveld, dat is circa - 5,1 NAP.

Ter verduidelijking van de tekening: van links naar rechts: van het Markermeer naar de IJmeerdijk (hoogste punt op de tekening); dan het Homeruskwartier (varierend van -2,7 tot - 2,5); het Parkeer- sousterrain; dan het Scheepswrak (-1,2 onder maaiveld en circa -5,1 NAP); en daarnaast: Open water (streefpeil oppervlaktewater -5.55) en de Green (met veel archeologische vondsten).

Almere-Poort is volop in ontwikkeling, en dat niet alleen: meer mensen dan gedacht in deze crisistijd, zijn toch van plan 'hun eigen huis te bouwen'! Momenteel staat het Homeruskwartier in de belangstelling. Het betreft ook best een groot stuk en de bedoeling is dat deze hele wijk volledig door de eigen inwoners in mede- opdrachtgeverschap wordt gebouwd. Er zijn veel verschillende woonvormen mogelijk, van stedelijk (of juist niet), grachtenhuizen, woon/werkvilla's, bungalows, tuinhuizen, geschakeld of vrijstaand. Maar óók: watervilla's (luxe woonboten) en 7 grote woontorens staan in de planning....

Het totale ontwerp voor deze wijk is gemaakt door Floris Alkemade (foto) >

< Art Zaaijer (foto) beiden van architekten-buro OMA van Rem Koolhaas, een bekende in Almere ;-)

meer info: www.almere.nl/archeologie

vanaf 10 juni 2010: start Archeologisch onderzoek De Laren en De Wierden

Vanaf donderdag 10 juni 2010 zal een archeologisch booronderzoek worden uitgevoerd in een deel van het Wierdenpark en nabij de apotheek in Leemwierde.

Het onderzoek heeft tot doel om archeologische waarden op te sporen, vooral prehistorische nederzettingsresten. Dit onderzoek vindt plaats in het kader van de op te stellen bestemmingsplannen voor De Laren en De Wierden.

In De Laren komen 445 nieuwe woningen in het middensegment en andere segmenten waarin in Haven een tekort is. Het grootste deel wordt gerealiseerd in het Wierdenpark.

Archeologisch onderzoek:

de gemeente Almere is verplicht om een deel van de archeologische vindplaatsen op te sporen en veilig te stellen voor toekomstig onderzoek. Dit is wettelijk vastgelegd in de Archeologieverordening en de Archeologische Beleidskaart. Het veiligstellen van vindplaatsen gebeurt door ze een beschermde status te geven in het bestemmingsplan.

Omdat zich in het plangebied De Laren naar verwachting archeologische waarden bevinden, en omdat de grond zal worden geroerd voor nieuwbouw en aanleg van wegen, onderzoekt de gemeente eerst of er archeologische resten in de bodem aanwezig zijn. Dit gebeurt met behulp van mechanische boringen, waarbij wordt gekeken hoe diep de eventuele vindplaatsen liggen en wat hun kwaliteit is. Voor de mechanische boringen wordt een tractorachtig voertuig ingezet.

Als er archeologische vindplaatsen blijken te zijn, besluit de stadsarcheoloog of deze al dan niet moeten worden beschermd. Het veldonderzoek zal naar schatting 2-3 weken in beslag nemen.

Steentijd: al in de Steentijd (10.000-4.000 vChr.) leefden er mensen waar nu Almere ligt, lang voordat het gebied onder water stond en deel uitmaakte van de Zuiderzee. Vroeger was de zeespiegel veel lager dan nu, daardoor was het gebied zeer geschikt voor bewoning. De bewoners van het gebied waren zogenaamde jagers en verzamelaars. Zij leefden van de jacht en de visvangst, maar ook van gewassen die in de omgeving groeiden. Hun archeologische resten liggen nog altijd verborgen in de bodem en geven onderzoekers de kans om te leren hoe deze mensen vroeger leefden. In de Bieb van Almere-Haven is t/m vrijdag 23 juli een archeologische expo te zien: "Het verleden boven water, 10.000 jaar leven met water in Almere."

Verdere info over archeologie > www.almere.nl/archeologie

dinsdag 8 juni 2010: start echte archeologische opgraving in swifterbant

De daadwerkelijke archeologische opgraving bij de N23 in Swifterbant start vandaag op 8 juni 2010, waarbij gedeputeerde René van Diessen de starthandeling verricht. Achtergrondinformatie: Door de aanleg van de N23 heeft de provincie Flevoland de wettelijke plicht een opgraving in de omgeving van Swifterbant uit te voeren, waar eerder archeologische vondsten zijn gedaan.

ierbij gaat het om goed bewaard gebleven nederzettingsresten van 7.500 tot 4.200 v.Chr. met een hoge informatie-waarde. De resten liggen tussen 2,5 en 4,5 meter beneden het maaiveld. In Nederland is het de 1e -zeer goed bewaard gebleven- intakte vindplaats uit de Midden-Steentijd.

9 en 16 en 30 juni (en 7 juli) 2010: gratis workshops archeologie

Ontdek het verleden van Almere in archeologieworkshops (van 14.00-16.30 uur) in de Bieb van Almere-Haven!