POEZIEPRIJS ALMERE 2006
DE UITSLAG VAN DE JAARLIJKSE WEDSTRIJD
Almere
Poëzieprijs 2006
Dit
jaar mochten de aspirant dichters aan de ABN AMRO Almere Poëzieprijs 2006 hun
poëtische gedachten op papier zetten die geïnspireerd waren op het thema “Anders”
. Gezien het aantal inzendingen een thema waar men wel raad mee wist. 108
inzendingen van volwassenen kregen wij binnen en zo’n 65 gedichten van
jongeren. Opvallend was dit jaar was de originele manier waarop het thema
uitgewerkt werd. Ook dit jaar heeft de Almere Poëzieprijs buiten de grenzen van
de provincie Flevoland zijn weg gevonden. Waren we al verrast door inzendingen
uit Lelystad en Dronten, het bleek nog verder weg te kunnen met inzendingen uit
Kessel, Sliedrecht, Schiedam, Zwolle en zelfs onze inzendster uit Wichelen (bij
Gent in België) was er dit jaar weer bij.
Het
beoordelen van de ingezonden gedichten was een pittige klus voor de jury,
bestaande uit
Bij
de jurering van de gedichten werd een aantal, van tevoren afgesproken, criteria
gebruikt om tot een eerlijke beoordeling te komen:
-
gebruik
van het thema
-
de
opbouw van het gedicht
-
de
functionaliteit van de vorm en het ritme
-
het
taalgebruik
-
originaliteit
-
gebruik
van beeldspraak
-
zinsbouw
Na
het toepassen van deze criteria op de ingezonden gedichten nomineerde de jury
de, in hun ogen, beste 10 gedichten per leeftijdscategorie. Deze
gedichten werden op donderdag 12 januari gepubliceerd in de Almere Vandaag.
Zodoende werd de Almeerse bevolking de mogelijkheid geboden tot het uitbrengen
van hun voorkeurstem voor de, door de vereniging Aldichter ter beschikking
gestelde, Publieksprijs. Van deze mogelijkheid werd gretig gebruik gemaakt. In
totaal ontvingen we 477 e-mails en 66 opgestuurde voorkeurstemmen in beide categorieën. Intussen had
de officiële jury ook zijn definitieve keuze bepaald. Een niet gemakkelijke
keuze omdat dit jaar de inzendingen dit jaar dicht bij elkaar zaten. Over de
definitieve plaatsbepaling is dan ook intensief beraadslaagd en gediscussieerd. Tot
slot is ook dit jaar is weer gebleken dat de behoefte om jezelf te uiten via het
schrijven van gedichten duidelijk aanwezig is en wij hopen, als initiatiefgroep,
dat wij in de toekomst een vervolg aan deze poëzieprijs kunnen blijven geven.
Almere,
26 januari 2006
Namens
de initiatiefgroep ABN AMRO Almere Poëzieprijs 2006
1e
prijs categorie volwassenen
Dit gedicht is een zeer indringend en op hoog niveau geschreven gedicht. Veel emotie, mooi klankgebruik. Mooi beeldend taalgebruik. Een gedicht dat je een paar keer moet lezen voor alles duidelijk is. Het gedicht is rijk van inhoud en taal. Het gestileerde taalgebruik, alsmede de authentieke invalshoek markeren deze inzending. De lezer wordt aangegrepen, ziet beelden, leest en herleest de tekst. Het gaat over het contrast tussen buiten- en binnenwereld, tussen geweld en hoop. Een universeel thema. In de taal van de muziek wordt de kracht van geweld verbeeld, het geweld van het concentratiekamp. De dichter schrijft prachtige zinnen met mooie klanken: in het cursief gedrukte deel zit veel assonantie en binnenrijm en een dwingend ritme. Ook over de vormgeving is nagedacht. Het thema Anders is er duidelijk in verwerkt, maar komt impliciet aan bod. Dit gedicht springt met kop en schouders boven de andere gedichten uit: origineel ontwerp, uitstekende taalbeheersing, prachtig ritme en mooie uitwerking van het thema. Een hoogstaande winnaar!
Het
zingen anders (kamp Westerbork 1944)
Hij
blaast de fuga van de hoge toren
Tot honderd maal honderd teistert hij
de altviolen.
Hij breekt het hout met koper en fagot.
Mijn bonzend hart slaat hij verrot.
Hij
schreeuwt crescendo deelt donderende
mokerslagen. Dissonant word ik nu aan-
gestampt in de trein naar niemandsland.
Uit deze doffe dozen stijgt alleen een treurig tromgeroffel.
In alle tonen van verdriet klinkt hier een klagend lied.
En als er toch een stem klinkt die wat vragen wou:
is dit de trein naar Sobibor of stopt hij eerst in Birkenau?
Dat hoort geen mens. Zelfs god kan daar niet bij.
Hij
heeft me àlles, àlles afgepakt
Mijn witte sokken en mijn jak
Hij zuigt het zonlicht uit mijn blik
Legt op mijn tong een taal van slijk.
Maar binnenin ben ik nu rijk want
in mijn hoofd dit
contrapunt: ik woon in kamers diep vanbinnen.
Terwijl ik prevel en naar binnen fluit, zingt ochtendgloren in mijn huid.
Wat hij ook doet met heel mijn buitenkant het maakt niets uit want
binnenin maak ik de klank.
2e
prijs categorie volwassenen
Dit
tekst van dit gedicht is aandoenlijk en spreekt in beelden. Het is een
ontroerend, mooi gedicht. Met weinig woorden worden twee portretten geschreven,
een jonge en een oude vrouw. Een teer gedicht. De tegenstelling in de tijd is
creatief als basis genomen. De opbouw is verzorgd en het woordgebruik subtiel.
Mooi zinnen als “omademd met herinneringen” en “ik
tover lachjes op je gezicht “.
Dubbelportret
door Rim Sartori
Tijd
is iets anders
Ik
zie jou zitten
op
het bankje
voor het raam.
Mijn
koninklijke dame
van
weleer.
Ik
tover lachjes
op
je gezicht.
Stralend
streelt
strijklicht
je
blonde lokken.
Dan
later
Elke
dag sta ik even stil,
kijk
naar jouw gegroefd gelaat,
volmaakt
verzonken in rust.
Jij
verkoos de stilte.
Ik
praat met jou,
omademd
met herinneringen
verdrijf
ik de eentonigheid
3e
prijs categorie volwassenen
Afbakken
van Cees Noordhoek
Dit gedicht
kenmerkt zich door een gedurfde aanpak, treffende beeldspraak en het indringend
blootleggen van intieme persoonlijke tegenstellingen. Het taalgebruik is
eenvoudig maar daarom niet minder sterk. Het gedicht heeft een mooie opbouw, van
een eenvoudige opsomming gaat het via een levendige beschrijving van wat had
kunnen zijn naar de sombere slotsom. De dichter gebruikt een mooi beeld: de
gefrustreerde mens als bakkerszoon die huivert voor de oven, die terugkijkt op
het leven en beschrijft hoe het anders had kunnen zijn. De specifieks ingrediënten
van het bakkersvak geven het gedicht hierdoor een bijzondere dimensie. Het
gedicht bevat een aantal mooie regels “kervend
in het rijzend deeg dat leven is” en
“die wel weet wat bakken is – maar huivert voor de
oven”.
Wat
ik al vijf en veertig jaar doe.
Ik
smeer mijn brood met boter,
Wat
ik al vier en veertig jaar doe.
En
eet de gesmeerde boterham met hagelslag –
Wat
ik al twee en veertig jaar doe.
Zo
ben ik geworden wat ik ben.
Maar
wat ik had moeten, willen zijn
Ben
ik niet. Ik had mijn woorden als
Sukade
moeten strooien,
Meel
en zout moeten mengen,
Mijn
beelden moeten kneden,
Gist
en water moeten toevoegen,
Gedichten
had ik moeten kerven
In
het rijzend deeg dat leven is.
Ik
moest en durfde niet.
Ik
blijf de bakkerszoon, die wel weet
Wat
bakken is - maar huivert
Voor
de oven. En zijn broodblikken
Ziet
staan, zwart, alle gevuld met onbeschreven deeg,
Voortijdig
opgebaarde dromen.
In
dit gedicht is gekozen voor een creatieve invulling van het thema. Het
consequent volgehouden metrum past goed bij het gedicht. De gevarieerde
woordkeuze spreekt aan. Er wordt op een originele manier met het thema omgegaan.
De glamour en roem van de ‘filmscene’ worden gerelativeerd. De uiterlijke
schijn als manier om je te onderscheiden, terwijl je dan niet jezelf bent. De
buitenkant die anders is dan de binnenkant. Een gedicht met een wijze boodschap
en goed voor de 3e prijs!
Hollywood
door Rebecca van de Kar
Met
goud omhulde tranen
mooi
zijn dat doet pijn,
mensen
zonder namen
een
wereld vol met schijn.
Zilveren
gelaten
glimmend
van de poets,
je
bent niet wie je echt bent
hier
is geen plaats voor roots.
Een
zijn in de massa
behalve
op het witte doek,
maar
dat ben jij niet zelf
slechts
een plaatje uit een boek.
Je
eindigt als een wassen beeld,
een
poster aan de muur.
Was
dit het waard, jouw offer,
was
de prijs jou niet te duur?
Beter
een echte zwerver,
dan
een verklede ster.
Ga
op zoek naar wie je echt bent
je
ware ik is nooit te ver.
Dan
pas zal je echt gaan stralen,
dan,
wanneer je ’t onderkent:
‘Ik
ben anders dan de kudde’
zul
je zijn wie je werkelijk bent.
2e
prijs categorie jongeren
Dit gedicht wordt gekenmerkt door een compacte en directe tekst. Het ritme brengt in staccato de tekst over aan de lezer. De dichter speelt met tegenstellingen en blijft authentiek: alleen iemand die goed kijkt (aandacht heeft) ziet dat iemand anders is. De jonge leeftijd van de inzendster geeft haar gedicht nog een extra glans.
VrijheidLorena
van Gestel
Jij
bent anders
Jij
zoekt vrijheid
Jij
wilt anders zijn
Iedereen
ziet jou hetzelfde
behalve
ik
Ik
zie dat jij anders bent
Ik
zie dat jij vrijheid zoekt
Ik
zie dat jij anders wilt zijn
Niemand
ziet mij anders
behalve jij
1e
prijs categorie jongeren
Oma
van Babette Zijlstra
Een aandoenlijk gedicht, dat stemt tot nadenken. Het is mooi verhalend en eenvoudig en fris van taal. Er wordt een ontroerend beeld neergezet. Het thema is op een zeer originele en pakkende manier uitgewerkt en ingevuld. Het gedicht legt een duidelijke relatie tussen de laatste levensfase en het waarnemingsvermogen van de jongere generatie. Het is mooi door het beeld dat het oproept van de herkauwende oma, het gemis van iets dat toen het er was eigenlijk raar was. Mooi dat zowel de eerste als de laatste strofe spreekt over de ster voor het raam. Dit maakt het tot een rond geheel. De jury werd unaniem aangesproken door de tekst en gevoelsoverdracht van dit gedicht. Een onomstreden nummer één!
Oma door
Babette Zijlstra
De
sterren in het tapijt
Lijken
op de sterren
Die
wij altijd met kerst
Voor
het raam hebben hangen
Kerst
met zonder oma
heel
raar was dat
Terwijl
het met haar
Ook
nogal vreemd was
“Mag
ik naar mijn kamer?”
vroeg
ze dan
terwijl
wij in een
restaurant
zaten
en
zij dacht
dat
het een hotel was
En
ze herkauwde
Al
haar eten en
Legde
het dan weer
Terug
op haar bord
Net
als een koe
Die
herkauwt
Ook
kocht ze gebreide kussens, babypoppen, Knuffels, koetje in de keuken,
bekers
van Wimlex en Max, nog meer bekers van Wimlex en Max
Maar
het kleedje moest blijven liggen
En
de glazen kast
Met
de bonbons
Ze
was altijd zo bang
Dat
wij erdoorheen gingen
Terwijl
zij degene was
Die
erdoorheen ging
Tegenwoordig
is het kerst met zonder oma
Maar
de ster
In
het raam
Lijkt
nog steeds
En
zal altijd lijken
Op
de ster
In het tapijt.